ҚОЙЛАРДАҒЫ ЭХИНОКОКК КИСТАЛАРЫНЫҢ ТАРАЛУЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ҚОЙ ЕТІ ҚАУІПСІЗДІГІ МЕН ТАҒАМДЫҚ ҚҰНДЫЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІНЕ ӘСЕРІ
Кілт сөздер:
эхинококкоз, қой еті, кисталар, паразиттік ауру, тағамдық құндылық, патоморфологиялық өзгерістерАңдатпа
Эхинококкоз Қазақстандағы қой шаруашылығында кең таралған зооноздық аурулардың бірі болып табылады және айтарлықтай ветеринарлық, санитарлық және экономикалық қауіп төндіреді. Зерттеудің мақсаты – қойларда эхинококк кисталарының орналасуын анықтау және эхинококкоздың қой етінің физика-химиялық және азықтық қасиеттеріне әсерін бағалау.
Зерттеу 2024 жылы Абай облысында 269 қойға жүргізілді. Патологоанатомиялық тексеру және зертханалық талдау мемлекеттік стандарттарға сәйкес еттің химиялық құрамы, минералдар мен витаминдердің деңгейін анықтауды қамтыды. Статистикалық өңдеу ANOVA әдісімен жүргізіліп, мәнділік деңгейі p<0.05 деп алынды.
Нәтижелер бойынша эхинококк кисталарының 64,8%-ы тек бауырда, 31,5%-ы бауыр мен өкпеде орналасқаны анықталды. Гистопатологиялық өзгерістер, әсіресе бауыр мен өкпеде, фиброз, қабыну инфильтраттары және тіндердің атрофиясымен сипатталды. Зақымданған қойлардың етінде ылғалдылықтың жоғарылауы, ақуыз бен май мөлшерінің, макро- және микроэлементтердің, сондай-ақ А, Е, В1, В2 және РР витаминдерінің мөлшерінің төмендеуі байқалды. Бұл өзгерістер еттің тағамдық және технологиялық сапасының төмендегенін көрсетеді.
Эхинококкоз қой етінің сапасын айтарлықтай төмендетіп, мал шаруашылығында экономикалық шығындарға әкеледі. Аурудың таралуын азайту үшін ветеринарлық бақылауды күшейту, иттерді жүйелі дегельминтизациялау және «Бір денсаулық» тұжырымдамасы аясында кешенді шараларды енгізу қажет.
##plugins.themes.default.displayStats.downloads##
Жүктеулер
Жарияланды
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2025 Журналдың редакциясы Қазақстан Республикасының авторлық құқық туралы заңын және тиісті халықаралық шарттарды басшылыққа алады. Авторлар өздерінің авторлық құқықтарын сақтайды және «Шәкәрім университетінің хабаршысы. «Тарих ғылымдары сериясы» журналына қолжазбаның алғашқы жариялану құқығығын береді. Автор журналға тиісті сілтеме жасаған жағдайда материалды кез келген тасымалдағышта және кез келген форматта көшіруге және таратуға құқылы. Оқырмандар мен пайдаланушылар жұмыстың авторы көрсетілген және осы журналға сілтеме берілген жағдайда материалды еркін көшіріп, тарата және қолдана алады. Авторлық құқық мақала жазуға елеулі үлес қосқан әрбір бірлескен автордың адалдығы мен жауапкершілігін білдіреді. Автор журналдың веб-сайтына тиісті сілтемені көрсеткен жағдайда өз басылымдарын институционалды немесе басқа қоймаларда сақтауға құқылы.
Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-Коммерциялық емес 4.0 халықаралық лицензиясы.
Авторлық құқық мақала жазуға елеулі үлес қосқан әрбір бірлескен автордың адалдығы мен жауапкершілігін білдіреді.
Автор журналдың веб-сайтына тиісті сілтемені көрсеткен жағдайда өз басылымдарын институционалды немесе басқа қоймаларда сақтауға құқылы.
