POPULUS ТАКСОНДАРЫНЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫҚ ГЕНОМДЫҚ ТАЛДАНУЫ ЖӘНЕ АБИОТИКАЛЫҚ СТРЕСС ЖАҒДАЙЫНДА HSP ГЕНДЕРІНІҢ ЭКСПРЕССИЯ ДЕҢГЕЙЛЕРІН АНЫҚТАУ.

Аңдатпа

Бұл жұмыста Populus trichocarpa таксондарының абиотикалық стресс жағдайларына бейімделуінің молекулалық механизмдері қарастырылған. Зерттеу функционалдық геномдық талдауға және HSP (Heat Shock Proteins) гендерінің экспрессия деңгейлерін анықтауға негізделген. Стресс төзімділігіне байланысты геномның арнайы функционалдық аймақтарын анықтау үшін биоинформатикалық әдістер қолданылды. Алынған нәтижелер орман шаруашылығы үшін төзімді ағаш түрлерін сұрыптау стратегияларын әзірлеуге ықпал етуі мүмкін.

Орман ағаштарының абиотикалық стресс жағдайларына жауап механизмдеріне қатысты молекулярлық негіздегі зерттеулер 2006 жылы модельдік ағаш түрі ретінде геном секвенциясы толықтырылған "Populus trichocarpa" түрі бойынша басталды. Соңғы жылдары түрге тән функционалдық ген аймақтарын анықтауға арналған биоinformatik талдаулар жүргізілуде.

Hsp/шаперон жүйесі қалыпты өсу жағдайында да, стресс бар болған клеткаларда да маңызды рөл атқарады (Thomashow, 1999; Diamant, Eliahu, Rosenthal және Goloubinoff, 2001; Wang, Vinocur, Shoseyov және Altman, 2004). AtDREB2A, cis-әсер етуші дегидрат-жауап беруші элемент (DRE) тізбегімен әрекеттесетін жақсы белгілі транскрипция факторы. Ол тек құрғақшылық және тұз-стреске жауаптыларында ғана емес, сонымен қатар температура стресімен байланысты көптеген гендердің ген экспрессиясын белсендіреді (Sakuma және басқалар, 2006). Arabidopsis-те Hsf=Жылу шок факторы отбасынан 21 мүшесінен HsfA3, DREB2A арқылы жылу шок кезінде транскрипциялық түрде қозғалатын және Hsps кодтайтын гендердің ген экспрессиясын реттейтін жалғыз транскрипция факторы болып табылады (Schramm, 2008).